iç göçün konuşma ağzına etkisi,iç göçün konuşma ağzına etkisi ne demek,iç göçün konuşma ağzına etkisi hakkında bilgiler,iç göçün konuşma ağzına etkisi nasıl okunur,iç göçün konuşma ağzına etkisi örnek kullanım,iç göçün konuşma ağzına etkisi anlamı nedir, - Tokat Sözlük

göçün konuşma ağzına etkisi

  1. Bir çok kelime türkiyenin farklI coğrafyasInda alakasIz bir şekilde benzerlik göstermektedir. Genelde, göçebe hayat yaşayan toplumlarda görülen bu özellik, yerleşik hayattaki yöre halkInI da etkilemektedir. Zaten yakIn çevrede benzerlik devam ederken farklI şehirlere de aynI konuşma ağzInIn yayIlmasI kültürel zenginlik açIsIndan çok kIymetlidir.

    Mehmet AYDIN' In 2011 yIlInda yazdIğI "bir kaç örnek çerçevesinde iç göçlerin ağIzlara etkisi" isimli doktora makalesinde yer alan bazI röportajlarI aşağIda sunacağIz. konuşma dilini yazIya dökerken harf kIrIlmalarI farklI sembollerle belirtilmiştir.

    kaynak olan makalenin tamamInI bu linkten görebilirsiniz: www.turkishstudies.net

    Anlatan: Salim AydIn, 83 yaş.
    DerlemeYeri: Samsun
    Konusu: Niksar'a Yerleşme

    -Niksar’a ne zaman gittiniz?
    +Niksar'a gétmemiz, biñ dohuzyüz;ellü beşde gétdúk.

    -Halam çarşamba’ya ne zaman gitti?
    +O da bizden bi iki sene sona çarşambI'ya geldi de. Yaluñuz o da bizden bi;iki sene soña Gúgúkleriñ orIya ġaşTIydI. Ben şehsuvarlarIñ;orda çalIşIyōdum. Geldim ki Anşa ġaçmIş.

    -Niksar’da nasIl geçindiniz?
    +Niksar'da evela sanduh yapIyōduh, sandūnan geçiniyōduh, cevüz;alIyōduh, sanduh satIyōduh. Cevüz sanduu, öylece geçindúk. Cevüz Niksar'da ç;oudu, yahut da AybasdI'dan gótüdümüz oldu, cevüz tahdasI, gúrgen tahdasI gótüdúk, öylece geçindúk.

    -Niksar’a AybastI’dan sizden önce gelen var mIydI?
    +Doyġarlular geldi. Doyġarlular da ellüden sōna geldiler. En óñce gelen ibücüdü, ibram. ibücúk geldi ve de benim de yélleşmemi isdedi. Onnar hep bizden sōna geldiler.
    +Niksarlularla gédip gelme héç olmamuşdu.
    +Orda éyi, éyi bi şéy annadIyIm saña. Biz orda bi yér alduh, almaduhyeri ya. Orda bi yér bulduh, orIya bi ev yapduh, iki üç gúnde evi meydana;etdúk, yani hepisi bedāfa çalIşdIlar. Bütün sanduhcular birer gún hep bedāfa çalIşdIlar. çounun da emēni ödiyemedim ya. öylece biz Niksar'a yélleşmiş olduh. O ev bizi Niksar'a yélleşdüdü. Her kóye vardūmda annem “ne zaman geliyōñ?' dérdi. 'Gelecúk de ev IsIz falan' diyōduh.

    -Niksar’da konuşulanla sizinki arasInda dil açIsIndan fark var mIydI?
    +Niksar'da ġonuşulanInan farh var, şöyle var: Onnar "yarpah, torpah" onnar hep gúcúk ġonuşullar da Niksar'Iñ yéllüsü d;eil de o köylüleri. şeye, bir gún baña birisi diye ki baña deil de başġasIna diye "baña bi cuvara ver lan" dédi. O da "cuvaram yoh" dédi. "Ben" dedi, "“saña" dédi, "Bundan sona,benden cuvara isderseñ yurmūmu alusuñ lan sen benim" dédi.
    #642
    22.9.2019 12:23 -
  2. aynI kaynağIn ikinci röportajI;

    Anlatan: Ayşe Elmas, 74 yaş.
    Derleme Yeri:çarşamba, KaramustafalI Köyü.
    Konusu: çarşmba'ya Yerleşme ve çocukken Yaşanan Güçlükle


    -çarşamba’ya ne zaman geldiniz?
    +ĠIrh iki sene oldu ellahem, ġIrh dört sene oldu. Yusuf‟unan geldúk, Guġōñ Yusuf‟unan geldúk. Bi daha öyle geldúk. Sevic‟e hamiliydim. Yer yoh, yurt yoh. Misir ġIrmIya geldim. Daha da gétmedúk. Gevreñ ġapIsInda durduh.

    -Kaç yIlIydI?
    +Onu biliyem aslInda da benim ahlImda yoh VarIdI, biliyem. AynI bir gelduk.

    -NasIl geçindiniz?
    +Sorma he mi? Ey gidi, Gevrēñ ġapIsIna getdúk. Bi dene bi şéy bitmez. çaluşduh, cabaladuh, ey gidi yavrum. Ondan sōna tekrer şahinōllarInIn havlusunda durduh. Geldúk şahinōñ avlusuna zaten. Ordan géri geldúk.
    +Gine bizi ġabul etdi. Allah IrazI olsunnar éller. Sōna bize ókúz vérdi: Annadacām şindi bah bu şahinōllarI bah. Bi;ókúz vérdi bize adam. Talla vérdi bize adam. Ókúzü de ġapIsIndan verdi. Bi talla verdi, bi;ókúz daha parIynan verdi. Óretdúk acemi ókúzu. Tahsit tahsit yér vérdi bize: Ondan sōna mecbur ġalduh, içine gétmiye, gétdúk içinde çaluşduh, orda pasġalarda, otlarda ġalduh.

    -Paska ne?
    +Pasġa ot, ot. şey şey dIşI çaludan.

    -Kimle komşuluk yaptInIz?
    +DIvIlIlarInan, CItdIlarInan. CItdōñ DIvIlIyInan. Sōna bide bizi ordan ayIrdIlar. Túrk kóyúnden geldúk. ĠanalsIrtI mahallesi. Túrk kóyú diyollar ya. şindi aslInda arada bi şéy yoh. Ġaramusdafalu‟ya bālu gine. Evin ónde ġanal var ya. ĠanalIn o yanda olsah Hürriyet kóye bāluyuh. Bu yanda oldūmuz uçun, şéye bāluyuh, Ġaramusdafalu‟ya bāluyuh.

    -Ne ektiniz?
    +Bi misir ekdúk ah yavrum, ey gózúnü sevdūm Allah. Ne serennere sIye, vallaha, öyle bi misir;oldu, öyle bi misir;oldu, hayatta, adam bize vérdi, o sene bi misirimiz oldu ki góreceksiñ. Ne serenner aldI, ne bi şéy. Kútür kútür evin ónde, bel verdi seren.

    -Sen şimdi çarşambalI mI yoksa AybastIlI gibi mi konuşuyorsun?
    +Ben gine hālā, Ordulu, Aybasdulu gibi ġonuşuyem. Millet de oña gúlüye. Yoh hālā gine öyle ġonuşuyem gine. Kókden böyüdǖm gibi.
    +çocuhlarda aynI bizim kóylü gibi ġonuşuyollar: Hālā bizim Mine gétdi Amasyiya da, ne diyōdu, demin bi şey diyōdu ya, hēri. Onnar hēri diyollar biliyōñ mu? Hēri “şöyle yapduh hēri” diye. Biz de dérúk he mi? Hēri dérúk de mi? “şöyloldu hēri”diye. Olu da diye, gendü de diye.

    -Kaç sene oldu öleli Yusuf enişte?
    +On altI sene oldu. Dohsan iki senesinde öldü işde. Onu biliyem bah, unutmadIm.

    -NasIl kaçtIn kocaya?
    +Onu da mI soruyoñ? Ellü senesindeyimiş. Yoh yoh. Bir ;ay. Vallaha bir ay. Bi sene barabar durduh yengeminen.

    -Kaç yaşIndaydIn kaçarken?
    +YaşIm ġurtarmIyōmuş la. Yoh lan yoh yoh. Aman sen de. şindi sen beni ġonuşdurusuñ. Bi sürü laf söylerim saña. Haydi söylüyüm şinci. Senin anneanneñ dē mi o ġadun. şindi dur ele néneñ. Ben bicümcúk çocum da. Beni ne ġuvalIyoñ o yana bu yanna, yetim ġaldI déyin. DayahlarInan, bah şu ġarIyi ben bile āladIm. Bah şindi yemin éderim. Bah bah orIyi söyletdü baña, orIyi söylüyüm saña.
    +Ben şindi MIstI emmimgilinen duruyem mi? Geldim emme nasI geldim. AnnadIyIm saña. Sārevyanna geldúk. DayIm, seniñ dedeñ. Ordan sōna Sārevyanna geldúk. Ókúzler ómüzde. Bu Hasan var, ġardaşIm, ablam da var. üç gişi geliyoh. üçümüz çocuuh. Ben ufa;Im ahlIm ermiy ki. OrIya varInci mIhdar da bi şéy dédi. Fot;ömer'iñ anasI. ĠarIya bi şey dedi. Beni ürüşdīle sapudular, ürüşdīle sapudular. Neniñ nesi, ġarInIñ etēnden dutuyem şimdi. Ahşam oluye, ālIyollar ġarIlar, ālIyollar bi da. Ben ne oldūnu bilmiyem ki. Aman AllahIm nédiyim ne yapIyim.
    +Ben de benim işim acele gibi geliye baña. çocum emme, hemen gédecām peşlerinden sanIyem. Derken onnar bi dā ġalhdIlar, o yana gét bu yana gét. En ahIr Irahmetlik Gursün;atun dédi ki: Baña "ġIzIm" dédi, "sen burada otu." çocūm ordan sōna. "Sen burada otu" dédi. "Ġadun" dédi, "tuvalete gedecāmiş" Désiydi, onūnan geldim orIya. "Sen burda dur déseler de" éşitmiyem ki. AllaIm ya rabbim. Orda, ġalhdIm şindi birez sōna. ĠalhdIm o yana geziyem. ĠarIlar ālIyollarIdI ilkin. ĀlIyollarIdI. Ben bu ġarInIñ yanIndan héç ayrIlmIyem emme ĠarIlar niye āladūnu ne biliyim, ahlIm ermiy ya. Bi ġalhdI ġarI yol etdi. ĠapIy üsdüme örtdü. Bi de çocuh var, şéyde. "çocū sev" dedi. "Salla sen" dédi. O şéyidi heralda BürhanIdI; Hamdi'nin garIsIyIdI GúnnazIdI, Gúnnaz mI onuñ adI ġI. Hatundu, Hatun. Hatundu heralda. Beşi salla malla dérken. ĠalhdImn, şindi garIyI arIyem. ArIyem marIyem yoh ortalarda. Dedi ki "ne ārIyoñ ġIzIm?" dédi baña. Baña Gúrsün;atun. "Aha o ġarIyi arIyem" dédim. O ġarIyi de tanImIyem zāten ya. "ĠIzIm o ġarI evine gétdi" dedi. "Sen benim ġIzIm olacahsIn bundan sōna" dédi. ĀlIyem artuh. şimdi ne arIyim, ne yapIyim nasI duruyum burada. Ġardaşlardan ayrulduh. Kim kimse yoh. Bi de zabah, o géce yatdIm.
    +O géce ürüşd1lde yatdIm artuh. ZabahladI. Beni GólardI'na gónderdiler. şey gónderdi, o Gursün;atun. GólardI'na komüşleriñ óne yolladI. "Sen kómüşleriñ ónde dur da" dedi, "biz yémek yiyelim, gelüsen sen de yérsiñ" dédi baña ġarI. OrIya inerim inmem Bürhan da yoharI geldi. Bürhan da beniminen yaşIt heralda. Bürhan da yoharI geldi yémek yémiye. Ben de kómüşleriñ yanda duruyem emme neriye gédecani bile bilmiyem kómüşleriñ. BahIşIndan ġorhuyōdum zāten. Bi de ana tamdaki palazlarI, kómüş palazlarI var ya, bi ġoşmIynan, bi bārtu. üş dene palaz. Ġoca ġoca şéyler. Geldiler üRüşd;efendi bārIye şindi. Ana avrat artu. “Ġomasana ġIz.” Uzun boylu bi adam daha var. Uzun boylu bi adam. Beyaz gónlek varIdI adamIñ ēninde. O da Löflemiş me; er. Löflek varIdI, oyumuş.
    +Ondan sōna şindi Allah. Kómüşleri ayIramiyem, dört dene palaz geldi. Zaten yürēm yarIldI. Ondan sōna, Bürhan geldi, dédi ki “haydi” dédi “bize gédek, nere édiyon haydi” dedi baña. Dédim ki “daha o adamIñ yanna géder miyim?” dédim. Beni d;úecek miydi, neydi...
    +Ordan sōna, ana adama beni. Laligúl nineñ yanIna varduh. şeye mezell;ie ġadar gétdúk artuh. NasI;gétdim, orIya gadar, héç bilmiyem. Buldum onnarIñ evini. Beni bi daşI ġapdIda “āzIna bilmem nétdümüñ ġIzI, sen de mi;eliyōñ?” Bi ġatdIydI óne. Laligúl beni öldürüye. Haydi bahalIm, anam olsa, beni aramaz mI? Haydi bahalIm girdim, tikenneriñ içine dōru. Tikenneriñ içine, ordan yamaçdan beri geldim şaryeri‟ne. ĠapI kitlü ōlum, ġapI kitlü ōlum. Bi çIpa dahmIşlar. Devine devine, ordan bi merdiven gibi şöyle, yétişemiyem zaten.
    +Dolap gibi basmIye bi yer varIdI. Ordan çIhdIm. çIpíyi zorunan çekdim. ĠIrġIz mIrġIz, TahmazlarIñ çocuhlarI “Anşa gelmiş” diyin birikdiler. ĠapIyI aştIm: Gétdim, Tahmazlardan bi ataş aldIm emme. Evde bi direm bi şéy yoh. Zabānan yémek yémedim. Unutmuyem he mi? Ondan sōna, ben şinci evde dene dökúlmüş. Ne yatah ġalmIş ne yorgan ġalmIş. Yiyecek bi şéy yoh evde. Dene topluyem de çItlah yapacām. Artuh onnarI yiyecām. AcIm da zabahdan beri acIm. çocuh. ĠapIdan Münüse, o Topal Münüse géşdi ġapIdan, Allah mekānInI cennet éssin. “Anşa” dédi. “Ne yapIyoñ Anşa?” dedi. “Ataş yahīnci sevindim” dedi. “B;uuñuz, ataşIñIz, bacañIz buluyōdu, onun uçun geldim felan” Beni dutdu ġolumdan haydi bahIyim”. çIpíyi gine dahdI ġapIya. Getdúk onnara baña yémek vérdi. ĠarnImI doyurdu, şimdi ben annatdIm böyl oldu déyin. “Laligúl beni ġuvaladI”, dédim artuh. Dédim médim o ġarIya emme. O da ġIzmIş bah.
    #643
    22.9.2019 12:35 -


  3. 'iç göçün konuşma ağzına etkisi' hakkında ne diyebilirsin:

    iç göçün konuşma ağzına etkisi


    copyright © tokatsozluk.com

    yasa dışı durumlarda müdahale için
    admintokatsozluk.com